Otomotivde patent savaşları kızışıyor

Elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla birlikte otomotiv endüstrisi dünyada köklü bir değişim sürecinden geçiyor. Çinli üreticilerin teknoloji geliştirme hızının küresel dengeleri değiştirdiği bu süreçte, patent savaşları da kızışıyor.

Patent sayılarındaki artış üretim ve istihdamın da artmasına zemin oluşturduğu için toplumsal kalkınma açısından önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor. Avrupa, Çin ve Türkiye’nin patent alanındaki konumu üzerine konuşan LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, sektörün küresel verilerini ve özellikle Ar-Ge yatırımlarının lokomotifi elektrikli araçlar konusunda Türkiye için öne çıkan fırsatları değerlendirdi.

2025’in Ocak–Temmuz döneminde dünya genelinde 10,7 milyon elektrikli araç (EV) satıldı; bu, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28 artışa işaret ediyor. Bölgesel dağılımda Çin 6,5 milyon (+%29), Avrupa 2,3 milyon (+%30), Kuzey Amerika 1 milyon (+%3) ve diğer ülkeler 0,9 milyon (+%42) adetle pazarın büyümesini sürükledi. BloombergNEF, yıl sonu küresel EV satış tahminini 21,8 milyon adede yükseltti.

LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, Türkiye’deki ivmeye dikkat çekerek şunları söyledi:

“Ocak–Ağustos 2025 döneminde Türkiye’de EV satışları 51.144 adetten 120.857 adede çıkarak yüzde 136 büyüdü. Bu performansla Türkiye, söz konusu dönemde dünya lideri konumuna yükselerek küresel trendin de üzerinde bir başarı sergiledi.”

Nazik, yaptıkları araştırmalara göre Güney Kore, Çin ve Japonya inovasyon kapasitesiyle öne çıkarken; Avrupa ülkelerinde patent başvuruları daha düşük seviyelerde olduğunu belirtiyor. Çin 1.591.000 adet yıllık patent başvuru sayısı ile Dünya’da yapılan toplam patent başvurusunun yüzde 48’i’ni oluşturuyor. Özetle, Dünya genelinde otomotivde yapılan her 2 patent başvurusundan 1 tanesi Çin tarafından yapılıyor. Bu, ilerleyen yıllarda Çin’in Dünya’daki ekonomik pozisyonu açısından çok önemli bir göstergeyken Çin’i; ABD, Japonya ve Güney Kore izliyor.

Türkiye ise patent üretiminde Avrupa ortalamasının üzerinde bir performans sergilese de lider ülkelerin gerisinde kalıyor. Konuyla ilgili değerlendirme yapan şirketin başındaki isim, “Türkiye, otomotiv patentlerinde ABD, Çin ve Hindistan gibi devleri oran bazında geride bırakıyor. Ancak yerli sanayinin, üretimin ve istihdamın gelişimi açısından mutlak rakamlarda hâlâ yolumuz var. Özel sektörün Ar-Ge yatırımları son yıllarda ciddi ivme kazanıyor. Bu sürecin sürdürülebilir olması için hem kamu teşvikleri hem de üniversite–sanayi iş birlikleri kritik öneme sahip.” dedi.

Elektrikli toplu taşıma ve ticari araçlar gözden kaçmasın

Nazik, elektrikli dönüşümün yalnızca binek otomobillerle sınırlı olmadığını dile getirirken “Elektrikli otobüslerde Çin açık ara lider; Avrupa ve ABD’de kamu alımlarında elektrikli payı hızla artıyor. Türkiye’de Temsa, Otokar ve Karsan gibi markalar ihracatta güçlü konumda. Elektrikli kamyon ve hafif ticari araçlar ise özellikle lojistikte ve şehir içi dağıtımda yaygınlaşıyor. Elektrikli trenler Avrupa ve Çin’de şimdiden demiryolu hatlarının yüzde 60–70’ine ulaştı. Almanya, Fransa ve Japonya bataryalı ve hidrojenli tren yatırımlarında öncü. 2030’a gelmeden birçok ülkede dizel otobüs satışlarının tamamen sona ermesi mümkün. Türkiye’de üretici firmalarımız bu dönüşümde güçlü ihracat fırsatları yakalayabilir.” ifadelerini kullandı.